INNOWACJA PEDAGOGICZNA realizowana w roku szkolnym 2023/2024
„Cztery pory roku w świecie muzyki”
Muzyka jest potężną siłą psychiczną .
Ważne, jest aby (...) odczuwać muzykę,
przyjmować ją wewnętrznie,
łączyć się z nią duszą i ciałem,
słuchać jej nie tylko uszami,
lecz całą swoją istotą.
Emil Jaques-Dalcroze
WSTĘP
Od dawna wiadomo, że obcowanie z muzyką ma działanie terapeutyczne. Wpływa ona na osobowość człowieka, uwrażliwia na problemy własne oraz innych. Elementy muzykoterapii w pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością sprzężoną wpływają pozytywnie na jego rozwój psychoruchowy. Dobrze zaplanowane zajęcia sprzyjają otwarciu się dziecka na terapeutę, nauczyciela, tworzą niepowtarzalną atmosferę. Zadania, które wcześniej wydawały się trudne i nieciekawe stają się dla dziecka atrakcyjne, chętnie wchodzi ono w proponowane aktywności. Zajęcia takie aktywizują, rozwijają zdolności poznawcze oraz motoryczne dzieci. Dla dzieci niemówiących są szansą na wyrażenie się poprzez gest i ruch oraz dźwięk instrumentów.
Muzykoterapia receptywna koncentruje się na słuchaniu różnego rodzaju muzyki. Dzięki tej formie możemy wprowadzić dziecko w stan relaksu i rozluźnienia, co za tym idzie poprawić jego nastrój i uwolnić z nagromadzonych napięć emocjonalnych i fizycznych.
Muzykoterapia aktywna to cały wachlarz działań do wykorzystania z wychowankiem. Wspólne muzykowanie i różnego rodzaju improwizacje rozwijają wyobraźnię dziecka, dają szanse na odreagowanie, ekspresję własną, wyrażanie się poprzez twórcze działania.
Wspólne pokazywanie i śpiewanie prostych rymowanek wydłuża koncentrację, wspiera rozwój mowy werbalnej oraz naukę korzystania z alternatywnych metod komunikacji AAC.
Zajęcia ruchowe przy różnego rodzaju muzyce pozwalają wyzwolić napięcia, sprawiają, że dziecko usprawnia koordynację słuchowo- ruchową. Dzieci w trakcie tych ćwiczeń mają za zadanie reagować na polecenia nauczyciela oraz na muzykę (dźwięki wysokie i niskie, rożne tempo i dynamika, pauza).
Obcowanie z żywą muzyką daje szansę dzieciom na kontakt ze światem sztuki. Dodatkowo pozwala na zagranie i zaśpiewanie utworów w tempie dostosowanym do dzieci z niepełnosprawnościami.
To wszystko sprawia, że zajęcia z elementami muzykoterapii w przedszkolu wpływają pozytywnie na wielostronny rozwój dzieci z niepełnosprawnościami a dodatkowo podnoszą jakość pracy pedagogicznej w przedszkolu.
TYTUŁ INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ: Cztery pory roku w świecie muzyki
AUTOR INNOWACJI: mgr Olga Kuligowska
KOMUNIKACJA ALTERNATYWNA I WSPOMAGAJĄCA : mgr Agnieszka Przybylska- Szumert
TYP INNOWACJI: Innowacja pedagogiczna
MIEJSCE REALIZACJI: Przedszkole Specjalne nr 393 w Warszawie
ZASIĘG: Innowacją pedagogiczną będą objęte dzieci z grupy Żółtej
CZAS REALIZACJI: od X.2023r. do VI.2024r.
OPIS I SPOSÓB REALIZOWANIA INNOWACJI
Głównym założeniem tej innowacji jest wprowadzenie elementów muzykoterapii do zajęć w przedszkolu. Dodatkowo stworzenie i wprowadzenie nowatorskiego śpiewnika AAC do zajęć, tak by dzieci niemówiące miały możliwość wzięcia aktywnego udziału w zajęciach muzycznych. Śpiewniki to popularne piosenki dziecięce takie „Była sobie żabka mała”, „Stary niedźwiedź mocno śpi”,
Zajęcia będą odbywać się raz w miesiącu i będą tematycznie nawiązywać do aktualnej pory roku, jej przejawów w przyrodzie i świecie człowieka.
Raz w miesiącu na zajęcia będziemy spotykać się z grupą Żółtą. Zajęcia będą odbywały się w stałej strukturze.
Powitanie
Zajęcia rozpoczną się wspólnym powitaniem piosenką graną na ukulele.
Część wstępna
Nauczyciel zaprasza dzieci do Świata Muzyki śpiewając i grając im piosenki. Przykładem jest piosenka. „Karuzela”, zaprasza ona do kręgu i tańca w nim, piosenka „Jedzie pociąg”zachęca do wspólnego tańca wężykiem.
Kiedy dzieci dotrą do Krainy Muzyki nauczyciel zaprasza do doświadczeń wielozmysłowych. Dzieci siadają w kręgu, nauczyciel wita każde dzieckoindywidualnie. Dzieci mogą wybrać sbie instrument na którym chcą się przywitać.
Część odreagowująca i porządkowa
Następnie rozpoczyna się część, w której występują takie elementy jak: zabawa z chustą Klanza
(na chuście powiewają np. jesienne liście a zimą balony w kolorze białym i niebieskim). Dzieci uważnie słuchają instrukcji nauczyciela, wykonują polecenia w rytm muzyki lub kiedy zapadnie cisza. W tej części dzieci podskakują, klaszczą, biegają, jeżdżą na wózkach, wyrażą swoją ekspresję poprzez różnego rodzaju ruch. Reagują na polecenia zadawane im przez osobę prowadzącą.
Tworzymy muzykę
Nauczyciel zaprasza do wspólnego muzykowania z wykorzystaniem instrumentarium C. Orffa lub instrumentów wykonanych wspólnie. Ta część wymaga od dzieci koncentracji na zadaniu i pełnego zaangażowania. W tej części dzieci mogą się uczyć prostych piosenek, rymowanek popartych gestem. Wykorzystywany jest tutaj również nowatorski śpiewnik AAC.
Wyciszenie
Następny etap to nauka relaksacji przy muzyce granej na żywo lub przy wybranych utworach muzyki poważnej.
Zakończenie
Dzieci powoli podnoszą się z pozycji relaksacyjnej. Towarzyszy temu spokój i przeciąganie. Nauczyciel zaprasza by usiąść ponownie w kręgu. Dzieci żegnają Krainę Muzyki piosenką i gestem.
Całe zajęcia przepełnione są swobodą twórczą.
Zajęcia zawsze są dostosowywane do możliwości psychoruchowych oraz kondycji dzieci w danym dniu.
GŁÓWNY CEL INNOWACJI
- Wpieranie dzieci we wszechstronnym rozwoju poprzez wprowadzanie nowych metod terapeutycznych w grupie przedszkolnej.
CELE OGÓLNE
- Rozwijanie ekspresji twórczej
- Uwrażliwianie dzieci na sztukę muzyczną i plastyczną
- Wspieranie wszechstronnego rozwoju dzieci
- Obniżanie napięcia psychofizycznego i emocjonalnego
- Doświadczanie bodźców sensorycznych
- Zwiększanie poczucia bezpieczeństwa
- Wspieranie i doskonalenie komunikacji werbalnej oraz niewerbalnej
- Wzmacnianie wiary w siebie i własne siły
- Dostarczanie przyjemności i radości z muzykowania
- Motywowanie do współdziałania z innymi
- Stymulowanie koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej
METODY:
- Elementy muzykoterapii receptywnej i aktywnej
- Muzykowanie z wykorzystaniem metod AAC oraz instrumentarium C. Orffa
- Śpiewnik AAC
- Bajki muzyczne
- Piosenki sensoryczne
- Improwizacje Muzyczne
- Elementy Mobilnej Rekreacji Muzycznej
- Aktywne słuchanie muzyki wg koncepcji Batii Strauss
- Zabawy z chustą Klanza
- Spotkania z żywą muzyką
- Elementy Porannego Kręgu
FORMY :
- Indywidualna
- Zespołowa
- Grupowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
Ukulele, Instrumentarium C. Orffa, misy dźwiękowe, fujarki beskidzkie, dzwonki Koshi, kalimba, tank drum i inne instrumenty, CD radio, chustki tiulowe w różnych kolorach, chusta Klanza, materiał przyrodniczy, śpiewniki AAC, olejki zapachowe i do masażu, komunikatory AAC.
HARMONOGRAM ZAJĘĆ
TEMAT ZAJĘĆ | TERMIN ZAJĘĆ | CZAS ZAJĘĆ |
Kolory jesieni | październik | 45 minut |
"Stary dziedźwiedź mocno śpi" | litopad | 45 minut |
Zima, zima, zima | styczeń | 45 minut |
Balowy karnawał | luty | 45 minut |
Wiosenne nutki | marzec | 45 minut |
Zielono nam | kwiecień | 45 minut |
Pachnąca łąka | maj | 45 minut |
Letnie muzykowanie | czerwiec | 45 min |
Innowacja Pedagogiczna realizowana w roku szkolnym 2022/2023.
Poniżej zamieszczamy opis oraz relację z zajęć innowacyjnych.
INNOWACJA PEDAGOGICZNA
„Cztery pory roku w świecie muzyki”
Muzyka jest potężną siłą psychiczną .
Ważne, jest aby (...) odczuwać muzykę,
przyjmować ją wewnętrznie,
łączyć się z nią duszą i ciałem,
słuchać jej nie tylko uszami,
lecz całą swoją istotą.
Emil Jaques-Dalcroze
WSTĘP
Od dawna wiadomo, że obcowanie z muzyką ma działanie terapeutyczne. Wpływa ona na osobowość człowieka, uwrażliwia na problemy własne oraz innych. Elementy muzykoterapii w pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością sprzężoną wpływają pozytywnie na jego rozwój psychoruchowy. Dobrze zaplanowane zajęcia sprzyjają otwarciu się dziecka na terapeutę, nauczyciela, tworzą niepowtarzalną atmosferę. Zadania, które wcześniej wydawały się trudne i nieciekawe stają się dla dziecka atrakcyjne, chętnie wchodzi ono w proponowane aktywności. Zajęcia takie aktywizują, rozwijają zdolności poznawcze oraz motoryczne dzieci. Dla dzieci niemówiących są szansą na wyrażenie się poprzez gest i ruch oraz dźwięk instrumentów.
Muzykoterapia receptywna koncentruje się na słuchaniu różnego rodzaju muzyki. Dzięki tej formie możemy wprowadzić dziecko w stan relaksu i rozluźnienia, co za tym idzie poprawić jego nastrój i uwolnić z nagromadzonych napięć emocjonalnych i fizycznych.
Muzykoterapia aktywna to cały wachlarz działań do wykorzystania z wychowankiem. Wspólne muzykowanie i różnego rodzaju improwizacje rozwijają wyobraźnię dziecka, dają szanse na odreagowanie, ekspresję własną, wyrażanie się poprzez twórcze działania.
Wspólne pokazywanie i śpiewanie prostych piosenek i rymowanek z pomocą śpiewników AAC wydłuża koncentrację, wspiera rozwój mowy werbalnej oraz uczy korzystania z alternatywnych metod komunikacji AAC.
Zajęcia ruchowe przy różnego rodzaju muzyce pozwalają wyzwolić napięcia, sprawiają,
że dziecko usprawnia koordynację słuchowo- ruchową. Dzieci w trakcie tych ćwiczeń mają za zadanie reagować na polecenia nauczyciela oraz na muzykę (dźwięki wysokie i niskie, rożne tempo i dynamika, pauza).
Obcowanie z żywą muzyką daje szansę dzieciom na kontakt ze światem sztuki. Dodatkowo pozwala na zagranie i zaśpiewanie utworów w tempie dostosowanym do dzieci z niepełnosprawnościami.
To wszystko sprawia, że zajęcia z elementami muzykoterapii w przedszkolu podnoszą jakość pracy pedagogicznej i wpływają pozytywnie na wielostronny rozwój dzieci z niepełnosprawnościami.
TYTUŁ INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ: Cztery pory roku w świecie muzyki
AUTOR INNOWACJI: mgr Olga Kuligowska
OSOBY WSPÓŁORGANIZUJĄCE: nauczyciel z grupy Niebieskiej- mgr Aleksandra Kozak
TYP INNOWACJI: Innowacja pedagogiczna
MIEJSCE REALIZACJI: Przedszkole Specjalne nr 393 w Warszawie
ZASIĘG: Innowacją pedagogiczną były objęte dzieci z grupy Różowej oraz Niebieskiej
CZAS REALIZACJI: od 01. X.2022r. do 15.VI.2023r.
OPIS I SPOSÓB REALIZOWANIA INNOWACJI
Głównym założeniem tej innowacji było wprowadzenie elementów muzykoterapii do zajęć w przedszkolu. Dodatkowo stworzenie i wprowadzenie nowatorskiego śpiewnika AAC do zajęć, tak by dzieci niemówiące miały możliwość wzięcia aktywnego udziału w zajęciach muzycznych. Śpiewniki zawierały popularne piosenki dziecięce takie jak „Była sobie żabka mała”, „Stary niedźwiedź mocno śpi” itp.
Zajęcia odbywały się cyklicznie ( mniej więcej raz w miesiącu) i tematycznie nawiązywały do aktualnej pory roku, jej przejawów w przyrodzie i świecie człowieka. Zajęcia były prowadzone w dwóch starszych grupach, w gr. Niebieskiej oraz Różowej.
Zajęcia odbywały się w stałej strukturze i były zawsze dostosowywane do możliwości psychoruchowych oraz kondycji dzieci w danym dniu.
GŁÓWNY CEL INNOWACJI
-
Wpieranie dzieci we wszechstronnym rozwoju poprzez wprowadzanie nowych metod terapeutycznych w grupie przedszkolnej.
-
Wprowadzenie dzieci w świat różnorodnej muzyki.
CELE OGÓLNE
-
Rozwijanie ekspresji twórczej
-
Uwrażliwianie dzieci na sztukę muzyczną i plastyczną
-
Wspieranie wszechstronnego rozwoju dzieci
-
Obniżanie napięcia psychofizycznego i emocjonalnego
-
Doświadczanie bodźców sensorycznych
-
Zwiększanie poczucia bezpieczeństwa
-
Wspieranie i doskonalenie komunikacji werbalnej oraz niewerbalnej
-
Wzmacnianie wiary w siebie i własne siły
-
Dawanie poczucia sprawstwa i możliwości bycia twórcą muzyki
-
Dostarczanie przyjemności i radości z muzykowania
-
Motywowanie do współdziałania z innymi
-
Stymulowanie koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej
METODY:
-
Elementy muzykoterapii receptywnej i aktywnej
-
Elementy Muzykoterapii Integralnej
-
Muzykowanie z wykorzystaniem metod AAC oraz instrumentarium C. Orffa
-
Śpiewnik AAC
-
Improwizacje Muzyczne
-
Elementy Mobilnej Rekreacji Muzycznej
-
Aktywne słuchanie muzyki wg koncepcji Batii Strauss
-
Zabawy z chustą Klanza innymi chustami
-
Spotkania z żywą muzyką
-
Elementy Porannego Kręgu
-
Bajki muzyczne
-
Piosenki paluszkowe
-
Muzykoterapia sensoryczna
-
Masaże
-
Relaksacja
FORMY :
-
Indywidualna
-
Zespołowa
-
Grupowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
Ukulele, klarnet, misy dźwiękowe, flety ludowe, dzwonki Koshi, kalimba, yembe, Tank drum i inne instrumenty o charakterze etnicznym. Instrumentarium C. Orffa, CD radio, chustki tiulowe w różnych kolorach, chusta Klanza, chusta biała, folia malarska, balony, materiał przyrodniczy, kominek zapachowy, śpiewnik AAC, olejki zapachowe i do masażu, komunikatory AAC. Miski z materiałem sensorycznym ( kasza, ryż, inne) itd.
HARMONOGRAM ZAJĘĆ
TEMAT ZAJĘĆ |
TERMIN ZAJĘĆ |
CZAS ZAJĘĆ
|
Kolory jesieni |
październik |
45 minut |
"Stary niedźwiedź mocno śpi" |
listopad |
|
Zima, zima, zima |
styczeń |
|
Karnawał na wesoło |
luty |
|
Wiosenne nutki |
marzec |
|
Zielono nam |
kwiecień |
|
Pachnąca łąka |
maj |
|
Letnie muzykowanie |
czerwiec |